Nhà giam tù chính trị tại phường Hồng Gai – Địa chỉ đỏ giáo dục truyền thống yêu nước

Nhà giam tù chính trị của thực dân Pháp ở phường Hồng Gai là một trong những địa chỉ đỏ để giáo dục truyền thống lịch sử cách mạng tiêu biểu của TP Hạ Long. Nơi đây đã ghi dấu tội ác của thực dân Pháp xâm lược trên Vùng mỏ Quảng Ninh khi giam cầm và dùng mọi cực hình tàn ác nhất để tra tấn, làm khuất phục ý chí chiến đấu, tinh thần yêu nước của nhân dân, công nhân và các chiến sĩ cộng sản hoạt động trên Vùng mỏ.

Trên bức tường còn lại của nhà giam có gắn  tấm bia bằng đá với nội dung: “Nơi đây là nhà tù thực dân Pháp dựng từ ngày đầu chúng xâm lược để giam cầm, khủng bố các chiến sĩ cộng sản, công nhân và nhân dân vùng mỏ đấu tranh chống chế độ thống trị tàn bạo của chúng”.

Di tích nhà giam tù chính trị Hòn Gai hiện nay từng là một trong những nhà tù khét tiếng của thực dân Pháp, được một công ty khai thác than lớn nhất của Pháp lúc đó dựng lên vào khoảng đầu thế kỷ 20. Đây cũng là nơi chứng kiến tinh thần đấu tranh kiên cường, bất khuất của các thế hệ công nhân, nhân dân yêu nước và các chiến sĩ cộng sản. 

Ông Nguyễn Hòa Thuận, tổ 1, khu 10, phường Hồng Gai cho biết: nhà tù có các khu vưc: Nhà giam tù chính trị của thực dân Pháp ở Hòn Gai trước đây gồm bốn bộ phận, đó là: khu nhà giam giữ tù nhân; đường hầm; nhà tra tấn; khu nhà ở của bọn cai ký, quản ngục. Nay nhà giam chỉ còn lại vết tích, đó là bức tường phía sau tiếp giáp với chân núi và một đoạn đường hầm. Bức tường còn lại của nhà giam được xây dựng bằng đá và gạch chỉ, chiều dài 83,6m; chiều cao 2,4m. Trên nóc tường, cứ cách 1m lại có dấu vết một đầu thanh dầm mái. Phần nền của nhà tù trước đây rộng khoảng 9,9m2 nay trở thành vỉa hè và một phần lòng đường của quốc lộ 18A cũ.

Bức tường còn lại của nhà giam được xây dựng bằng đá và gạch chỉ, chiều dài 83,6m; chiều cao 2,4m

Nay nhà giam chỉ còn lại vết tích, đó là bức tường phía sau tiếp giáp với chân núi và một đoạn đường hầm. Bức tường còn lại của nhà giam được xây dựng bằng đá và gạch chỉ, chiều dài 83,6m; chiều cao 2,4m. Trên nóc tường, cứ cách 1m lại có dấu vết một đầu thanh dầm mái. Phần nền của nhà tù trước đây rộng khoảng 9,9m2 nay trở thành vỉa hè và một phần lòng đường của quốc lộ 18A cũ (đường Lê Thánh Tông).

Tháng 2/2023 Nhà giam tù chính trị của thực dân Pháp ở phường Hồng Gai đã vinh dự được đón nhận Bằng di tích lịch sử cấp tỉnh

Với những ý nghĩa lịch sử đó, tháng 2/2023 nơi đây đã vinh dự được đón nhận Bằng di tích lịch sử cấp tỉnh. Việc công nhận, xếp hạng di tích lịch sử đối với Nhà giam tù Chính trị của thực dân Pháp có ý nghĩa quan trọng trong việc nâng cao ý thức trách nhiệm của cộng đồng trong việc gìn giữ, bảo tồn và phát huy giá trị di tích lịch sử trên địa bàn

Ông Nguyễn Duy Dương, Bí thư, Khu trưởng Khu phố 1, phường Hồng Gai: chúng tôi thường xuyên huy động nhân dọn dẹp VSMT hàng tuần. Chúng tôi cũng mong muốn có đề án tu bổ, cải tạo chứng tích; di dời các hộ dân phía trên để tạo 1 cảnh quan, 1 nơi để các thế hệ mai sau nắm được cuộc đấu tranh cách mạng của thực dân pháp.

Hy vọng rằng, với sự quan tâm của các cấp, các ngành, Di tích lịch sử này sẽ sống mãi với thời gian, là địa chỉ giáo dục truyền thống cách mạng, bảo vệ Tổ quốc, truyền thống uống nước nhớ nguồn cho lớp lớp các thế hệ.

Hồng Hạnh, Trần Khánh